Slm arkadaşlar nette gezinirken bulduğum bir yazı alıntıdır

BLACK in EŞİK DEĞER teorisi ve JOKER in YETERLİLİK VE GEREKLİLİK makalesine düşünce olarak çok benziyor

forumda bulunmasının iyi olacağını düşündüm



Merdiven Teorisi ilk olarak 1994 yılında Amerikalı Dallas Lynn tarafından kadınların ve erkeklerin karşı cinsi hangi kriterlere göre değerlendirdiklerini açıklama amacıyla, önce bir şaka olarak ileri sürülmüş fakat ortaya çıkışını takiben gördüğü yoğun ilgi ve bunun sonucunda yapılan pek çok anket sonucunda enteresan bir meşrutiyet kazanmış bir tez.

Teorinin içeriği hakkında bahsetmeden önce, fikir babası Lynn’in özellikle feminist çevrelerden teorisinin ileri derecede cinsiyet ayrımcılığı ve uygunsuz ifadeler içerdiği yönünde pek çok eleştiri aldığını söylemekte fayda var. Yine aynı bağlamda bu teoriyi, teorinin kendisine tamamen katıldığımız için değil de, öne sürdüğü fikirler ve kopardığı yaygara yüzünden anlattığımızı belirtmek isteriz. Teoriyi okumadan önce dikkat edilmesi gereken son önemli nokta da, Lynn’in Merdiven Teorisi’ni asıl olarak heteroseksüel erkek ve kadınlar için yazdığı. Ancak pek çok homoseksüelin de sonradan belirteceği üzere, teorinin homoseksüel çiftlerin davranışları üzerinde de önemli bir geçerliliği var.

Merdiven Teorisi: Temel Prensipler

Efendim gelelim Merdiven Teorisi’nin içeriğine... Bir kere, teorinin en önemli özelliklerinden birisi, karşı cinslerin birbirlerini önemli ölçüde ilk izlenime göre değerlendirdiklerini iddia etmesi, ki biz esasında bunun gerçeği yansıttığını önceden de belirtmiştik.

Teori, kişinin karşı cinse göre ne kadar çekici olup olmadığını basamaklarla ifade ediyor. Bir erkek ya da kadın ne kadar üst bir basamakta ise o kadar çekici, keza ne kadar aşağıda bir basamakta ise o kadar itici olarak algılanıyor. Teoriye ismini veren “merdiven” kavramını da buradan geliyor.

Teoride kullanılan bir başka önemli hareket noktası da, erkeklerin kadınları hemen hemen her zaman potansiyel bir yatak partneri olarak gördüğü yönünde. Yani teoriye göre, erkekler kadınları ne kadar güzel ya da çirkin olurlarsa olsunlar “Onunla yatar mıyım/yatmaz mıyım?” ve “Onun benle yatmak istemesi ne kadar olası/olası değil?” kriterlerine göre değerlendiriyorlar.

Yine teoriye göre kadınların ise iki farklı merdiveni bulunuyor:

- Potansiyel seks partnerleri

- Platonik partnerler (kadının asla sevişmek istemeyeceği partner adayları)

Teori, kadınların ruhsal yapı itibariyle erkeklerden çok daha karmaşık olduğunu iddia ediyor.

Aşağıdaki tablo, kadınlar ile erkeklerin, Merdiven Teorisi kapsamında birbirlerini nasıl değerlendirdiklerini aydınlatıyor:
Erkek % Kadın %
Karşı taraf ne kadar çekici? 60 (Erkek) ne kadar güce sahip? 50
Benimle en yakın ne zaman sevişebilir? 30 (Erkek) ne kadar çekici?* 40
Diğer faktörler 10 Kadınların söylemlerinde yer verdikleri, fakat gerçekte var olmayan beklentileri (örn: “espritüel ve duygusal erkeklerden hoşlanırım” vs.) 10

Yukarıdaki tabloda yıldızla gösterilen, kadınların bir erkeği çekici bulmada gözettikleri %40’lık değerlendirme faktörünün dağılımı ise şöyle:
%50 Fiziksel çekicilik
%20 Erkeğin rekabetçiliği
%20 Orijinallik
%10 Diğer

Erkeklerin Kadınları Neye Göre Değerlendiriyorlar?

Yukarıdaki taslağa göre, erkekler, kadınları üç ana merdivende değerlendiriyorlar.

1. En Üst BasamakÃ* En çok hoşuna giden ve kesinlikle beraber olmak isteyeceği kadınlar
2. Ortadaki Basamak Ã* Erkeğin yatmak isteyeceği ve bunu ifade etmekten de korkmayacağı kadınlar
3. En Alttaki Basamak Ã* Yatmak isteyeceği fakat bunu kimseye ifade etmeye cesareti olmadığı kadınlar
4. Dipsiz kuyu Ã* Düşülebilecek en kötü durum. Erkeklerin hiçbir şekilde beraber olmak istemeyeceği kadınlar burada yer alıyor.

Kadınlar Erkekleri Neye Göre Değerlendiriyorlar?

Merdiven Teorisine göre, kadınlar, ilk tanıştıkları erkekleri iki basamakta değerlendiriyor:

1. Üst basamak Ã* Potansiyel yatak partneri
2. Alt basamak Ã* Platonik partner
3. Dipsiz kuyu Ã* Kadının gözünde hangi basamakta yer aldığını bilemeyen erkekler.

Teoriye göre, burada erkekleri bekleyen büyük bir tehlike var: kadınlar bu değerlenirmelerini erkeklere belli etmeme konusunda oldukça başarılılar. Daha da kötüsü, teori, yanlış basamakta olduğunu zanneden erkeklerin düştüğü durumu “dipsiz kuyu” olarak adlandırılıyor. Dipsiz kuyu, Merdiven Teorisi’ne göre düşülebilecek en kötü durum ve bu durumdan kurtulması, yine teoriye göre, neredeyse imkansız.

Lynn, kadınların bir erkeği basamaklandırırken en çok önem verdikleri faktörün, yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere, “güç” olduğunu iddia ediyor. Gücü yaratan en önemli faktörleri para ve nüfuz olarak gören Lynn, bu fikrinin doğruluğunu ise “Güçlü ve para babası erkeklerin, fiziksel olarak ne kadar çirkin olurlarsa olsunlar yanlarında hep güzel kadınların bulunması” gerçeği ile kanıtlamaya çalışıyor.

Diğer Önemli Noktalar

Teori, özellikle kadınların, erkeklerin basamaklar arasında atlama yapmasına neredeyse hiçbir zaman izin vermediğini ve bu sebepten dolayı erkeklerin bir kadınla tanışır tanışmaz onun sadece ruhunu mu, sadece vücudunu mu, ikisini birden mi ya da hiçbirini mi isteyip istemeyeceğine olabildiğince çabuk karar vermesinin önemine dikkat çekiyor. Örneğin erkekseniz ve bir kadının “potansiyel” basamağında yer almak istiyorsunuz. Teoriye göre eğer bir kez platonik basamağa düşerseniz tekrardan potansiyel basamağa çıkmanızın imkanı kalmıyor.

Merdiven Kazaları: Düşüşler ve Yaralanmalar

Teoriye göre merdivenin herhangi bir basamağında kayıp düşmek gayet olası. Bu düşüşler sonucu yaşanan incinmeler, travmalar ve sakatlıkların ise ciddi etkileri olabiliyor.

Düşüşlerin ve yaralanmaların en önemli sebebi, merdivenin çalışma mekanizmasını iyi anlayamamak

Sakatlıklar uzun süreli ve travmatik olabiliyor

Bazı “küçük” zedelenmeler iyileşme sonrası basamakları tekrar tırmanabilmek için engel teşkil etmiyor

Kazaya sebebiyet veren olayın önem derecesi ne kadar büyükse, kaza sonrası basamaklar arasındaki geçiş o kadar zorlaşıyor

Kimi merdivenler kırılgan ve hatalı olabiliyor

Basamaklar önceden uyarı yapılmaksızın genişleyip daralabiliyorlar. İki cinsiyet de basamakları aralarındaki mesafeyi devamlı bir şekilde yeniden gözden geçirme eğilimine sahip.

Özellikle erkekler, hiçbir şey yapmadıkları halde kendilerini bir anda kadınların en üst basamağında bulabilirler

Basamaklar arasında inişler olduğu gibi, çıkışların olması da doğaldır

Özellikle kadınları uyguladıkları basamak stratejilerinden ötürü suçlamanın hiçbir anlamı olmadığı gibi, bu tür davranışlar erkekleri otomatikman Dipsiz Kuyu’ya düşürecektir.

Bütün bu zengin içerik ve analizden sonra Merdiven Teorisi’nin temelinin kapsamlı bir şakaya dayandığını ve her ne kadar yapılan çeşitli sosyal anketler mucizevi bir şekilde teorinin kimi noktalarının doğrulunu kanıtlasa bile çok da ciddiyealınmaması gerktiğini hatırlatalım.